مثل «در خانه اگر کس است یک حرف بس است»
17 بهمن 1403
مثل «در خانه اگر کس است یک حرف بس است»

گفتم که الف، گفت دگر هیچ مگوی
در خانه اگر کس است یک حرف بس است

حافظ هم می سراید:

نیست بر لوح دلم جز الف قامت یار
چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم

«الف» رمزی از وجود مطلق یا نور مطلق است که مطلق بودن او جایی برای هیچ احدی باقی نمی گذارد. وحدة الوجود - یا وحدة الشهود - سرالاسرار عرفان به شمار میرود و سید حیدر آملی کتاب جامع الاسرار خود را در موضوع توحید وجودی نوشته است، چنان که کتاب تمهیدات عین القضاة همدانی هم در موضوع وحدة الشهود یا توحید شهودی است. لازم است که بین مشرب عرفای مشرق جهان اسلامی و عرفای مغرب جهان اسلامی تمییز داد، البته نه به این صورت که اولی عرفان ادبی است و دومی عرفان فلسفی یا اولی عرفان اهل محبّت است و دومی عرفان اهل معرفت، بل به صورت فرق نهادن میان وحدة الشهود مشرقیان و وحدة الوجود مغربیان. در خانه اگر کس است، یک حرف بس است.

- دکتر بابک عالیخانی، روشنایی‌نامه، مقالۀ سیری در زبان‌زدهای فارسی